PLAN YAPMALI

   Piyasanın yarın , öbür gün ya da haftaya nerede olacağını bilmiyoruz. Bunun ayıp bir şey

   olduğunu da sanmıyoruz. Evet belki bilen birileri vardır saygı duyarız ; fakat biz bilmiyoruz.

   Bilmediğimiz için de bir plan ve antiplan hazırlayıp o doğrultuda hareket ediyoruz.

   Mesela piyasa Ocak ayı başında ve ara vermeden en son yazdığımız yazılarda

   piyasanın (VOB)  95.200 altında olduğu sürece shortta kalınmasını ve hedefin

   90-91 bin aralığı olduğunu yazmıştık. Fakat olur da oralara düşmeden dönüp

   95.200 üzerine giderse mutlaka Long olunması gerektiğini ; çünkü her ne kadar

   97.500 gibi bir hedef varsa da  bize göre çok kolay bir şekilde 100 bine gideceğini

   belirtmiştik. Bu sadece bu yazıları okuyan kişilere bir tavsiye değil , aynı zamanda

   bizim oyun planımızdı da . . .

   Kısaca burada yazılanlar laf olsun torba dolsun diye değil ; gerçek düşüncelerimiz

   ve planlarımız. Elbette tutar tutmaz ya da başkasının fikrine uyar uymaz o başka

   bir konu sonuçta.

   Heyhat çoğu insan bu tarz söylemlere burun kıvırır , elbet fiat ya aşağı ya yukarı gidecek

   net konuşmak gerek derler. Şimdi net olmak için yarın ne olacağını bilmek , emin olmak

   gerek. Netice olarak  yarın ya da üç gün sonra ne olacağını % 100 bilen biri var mı ?

   

   Yarın ne olacağını bilmiyoruz , ayrıca bilsek babamıza bile söylemeyiz.

   Bilmediğimiz için  plan yapıyoruz. Arada  % 100 değilse de  % 90 emin olduğumuz

   zamanlar oluyor ve bunu da yazıyoruz. Fakat emin olmadığımız için herzaman planımız

   var , sonuçta da toplamda başarılı olmayı çok şükür başarabiliyoruz.

   Yine aynı örnek ; 95.200 altında hedef  90-91 bindi , elbet ya düşecek ya çıkacak.

   Ama üzerine çıkarsa hedef  100 bindi. Ne oldu ?

   Düşmedi ve planımızda yazan rakamın üzerine çıktı , Long açıldı ve  100 bine gitti.

   Gitti mi gitti. Yapılan plana göre hareket edildi , tereddüte yer bırakılmadı.

   Başkası bir indikatör takip eder , o gösterge al verir alır , sat verir satar. Ya da başkası

   mekanik bir sistem kullanır ; yeşili görünce alır , kırmızıyı görünce satar.

   Kimisi de bizim gibi ya da benzer stratejiler kullanır. Bunlar ayrıntı önemli olan tek şey

   bir plana sahip olmak ve fiatın denizden yeni çıkmış bir balık gibi kıpır kıpır oynamasına

   karşın sakin kalabilmek.

   Profesyonelce bu işi yapmayan insanların kaldıraçlı bir piyasada mutlaka fiatları çok yakından

   değil de , biraz uzaktan takip eden yöntemleri kullanması gerekir. Zaten piyasayı her an

   takip etmek zor , bir de fiatları çok yakından takip ederek sık işlem yaptıran bir yöntem

   kullanılırsa  psikoloji darmadağın olacaktır.

   Böyle yerlerde başarılı ile başarısız arasındaki farkı yaratan  zeka değil , tamamen psikoloji

   ve kaybetmeye verilen tepkiler ; korku denen o aşırı duyguyu bir şekilde kontrol edebilmek.

   Evet bunlar çok duyulan ve artık klasik olmuş sözler belki ; lakin insanlar asla dikkate

   almıyorlar. Gazete okur gibi okuyup beş dakika sonra unutuyorlar.

   Pozisyon açıldıktan sonra zarara dönerse ya da pozisyon beklenen doğrultuda ilerlerken

   ne yapıldığı veya ne yapılamadığı  uzun vadede başarıyı belirleyen tek olgu.

   Yoksa ne kadar iyi bir sistem , indikatör veya stratejiniz olursa olsun adam gibi 

   uygulayamadıktan sonra hiçbir işe yaramayacaklardır.

   Herkes kendi zaaflarını gayet iyi biliyor ve farkındadır ; bu delikleri kapatmadan ne yapılırsa

   yapılsın bu zaaflar bir şekilde kişiyi tuş edecektir.

   Örneğin pozisyon kara geçtikten sonra heyecanına yenilip , önceden belirlediği hedefe

   gelmeden ya da sistem / indikatör sat vermeden korkudan hazır kar var diye acele ile

   pozu kapatan kişi uzun vadede başarılı olamayacak , çok para kazanamayacaktır.

   Bu zaafları yenmenin birçok yolu var. Örneğin bir tanesi , kişinin korkudan kilitlenip

   kalmasına neden olmayacak bir kontrat sayısı ile pozisyon almak.

   Bu çok sık rastlanan bir durumdur. Ben de yaşadım , acı tecrübeler oldu. Az kontrat ile

   çok başarılı işlemler yaparken , madem başarılıyım keşke çok kontrat ile oynasaydım

   şimdi tonla para kazanmış olacaktım diye düşünüp  fazla kontrat ile oynamaya başladım,

   sonuç ilk etap da hüsran oldu. Elbette nedeni pozisyon ister kara , ister zarara geçsin

   çok fazla para ile oynamanın verdiği aşırı stresti.

   Pozisyon zarar geçtiğinde kaybın büyüklüğü korkudan kilitlenmeme neden oluyor , 

   bir türlü kapatmak istemiyor ve tabii zarar çoğu kez hızla büyüyordu.

   Aynı şekilde pozisyon kara geçtiğinde ise bu sefer daha hedefe var ama bak 2000 puan

   kar var enayi olma kapat gitsin düşüncesi yine kazandığımı tekrar kaybetme korkusu

   ile kilitliyor hemen pozisyonu kapatıyordum.

   Bütün bu hataların sebebi ; korku ve umut gibi duyguları yönetemeyişimdi. Bu duyguları

   yoketmek imkansızdır , ama görmezden gelinebilir , bu başarılabilir.

   Tabii hangi durumda nasıl hareket edeceğimi belirleyen bir planım da olmadığı için

   bu iki duygunun herzaman beni yoldan çıkarmasına engel olamıyordum.

   Kısaca örnek vermek gerekirse ; fiatlar Ocak ayı başında  95 bin üzerine çıktığında

   diyelim Long oldum ; eski ben çok büyük bir ihtimalle 97.500'de bana korkudan

   pozisyonu kapattırır ve kazandığım 2000 puanla gururlanmama neden olurdu.

   Oysa fiatlar nerelere geldi değil mi ? 

   

   Daha da kötüsü , fiatların yükseldiğini gördükçe gidip bana saçma sapan işlemler yaptıracak

   ve kazandığım  2000 puanı da kesin kaybettirecekti o  korku ve umut sarmalı . . .

   Çoğu insana olan da budur ; çünkü beyinlerimiz aynı şekilde çalışıyor ve sonuçta hepimiz

   eğer bir planımız yoksa ya da var ama uygulayamıyorsak hep aynı tuzağa düşüp duruyoruz.

   Hormonlar çıldırdığında  insan dağılıveriyor. Televizyonda maç izlerken ulan bu gol nasıl

   kaçar diye deliren kişi o anda o golü atmanın çok kolay olduğunu düşünür.

   Oysa gerçekten sahada olsa hiç de kolay olmadığını anlayacaktır.

   Bir işi masa başında hayali olarak yapmak ile gerçekten sahaya inip yapmak çok farklı 

   şeylerdir. Bitmiş bir grafiğe bakıp ulan ne kadar kolaymış aslında demek kolaydır.

   Fakat o anlar yaşanırken heyecan ve korku ile başa çıkmak sabır ve disiplin gerektirir.

   Tabii bu iki özellik de emek ve uğraş ister.

   Yine canlı bir örnek ; cuma günü fiatlar  108.450'yi aşağı kırdı ama sonra tekrar üzerine çıktı.

   Diyelim kişi Longdu ve 108.450 aşağı kırılınca stop oldu ama short olmadı.

   Sonra tekrar üzerine çıktığında ise ya haftasonu riski deyip ya da korkudan tekrar Long

   olmadı diyelim.  Oysa strateji stratejidir ve mutlaka uyulmalıdır.

   İşleme girme anı geldiğinde ama şu ama bu diye mazeret üretmek pahalıya patlayabilir.

   Şimdi örnek devam etsin , diyelim Pazartesi günü fiatlar hızla yükseldi ve tekrar 109 bin

   üzerine çıktı , durmadan da yükselmeye devam etti. Bu sefer ne olacak ?

   108.450'de korkup Long açmayan kişi gidip çok daha yüksek bir seviyeden hesapsız

   kitapsız inanmadığı , planlamadığı bir işlem açacak ve işi makinanın insafına kalacak.

   Hep yazdığımız gibi kimseye akıl vermek haddimize değil , akıl verecek kadar da 

   ustası değiliz ; lakin dost dediğin sık sık uyarmalı naçizane affınıza sığınarak . . .